Nieuws

Huis in de storm: een museum in oorlogstijd en de vragen van vandaag

Lege lijsten. Een gezin in het souterrain. Hitlers lievelingskunst op zaal. De Wehrmacht op een steenworp afstand.

Huis in de storm reconstrueert de bezettingsjaren van het Mauritshuis. Aan de hand van het logboek van Mense de Groot, de jeugdherinneringen van zijn zoon Menno en de afwegingen van directeur Wilhelm Martin – toen vrijheid wankelde onder bezetting.

“Dichter bij de geschiedenis kom je niet. Wat toen gebeurde, resoneert in de turbulente wereld van vandaag op een heel andere manier.”
Quentin Buvelot, hoofdconservator van het Mauritshuis

Tussen concerten en onderduikers – oorlog in het museum

Een museum dat balanceert tussen overleven en verzet. Concerten met Joodse musici – tot het verboden werd. Onderduikers op zolder. En beneden? Nazipropaganda aan de muur.

In 1942 trekt de familie De Groot in het Mauritshuis. Als bewoners en beschermers. Vanaf het dak ziet Mense Rotterdam branden. In het souterrain schrijft hij verder in zijn logboek. Over dreiging, en over gewone dagen in ongewone tijden.

De tentoonstelling brengt deze geschiedenis naar het nu, op de plek waar het gebeurde. Met schilderijen, objecten, foto's, film en geluidsfragmenten stap je terug naar 1940-1945.

De vragen van nu

Een bord met 'Verboden voor Joden’. Het lijkt geschiedenis. Maar ook vandaag is uitsluiting actueel. En staat vrijheid onder druk.

“De dilemma's van Martin lijken in onze roerige tijd weer dichtbij," zegt Buvelot. “Als museum verhoudt je je tot de wereld. Hoe ver ga je mee met gezag?”

Ook musea staan onder druk: door politiek, publieke opinie en financiering. Oorlog, klimaatverandering en maatschappelijke ontwikkelingen bedreigen collecties.

Dreiging gevangen in verf

Eén schilderij vangt die spanning: Drei Bauern im Gewitter van Hans Schmitz Wiedenbrück. Drie boeren onder een dreigende hemel. Gemaakt in 1938. Tijdens de bezetting hing het in het Mauritshuis – in bruikleen van Hitler zelf.

“Toen ik het zag, wist ik: dit moet in de tentoonstelling", vertelt Buvelot. “Je voelt naderend onheil als je ervoor staat. Er staat iets te gebeuren – en helaas gebeurde dat ook.”

Drei Bauern im Gewitter van Hans Schmitz Wiedenbrück
“Ik hoop dat bezoekers een stukje bewustwording meenemen. We leven in vrijheid, maar als je de geschiedenis kent, zie je wat er vandaag allemaal speelt.”

Verzet door kinderogen

Voor kinderen is er een eigen logboek. Gebaseerd op Menno's herinneringen, toen elf jaar. Ze kruipen in zijn schoenen: wie vertrouw je? Wat zou jij doen als je vader in het verzet zat? Wat als gevaar door de deur staat?

“We hebben allemaal moeten ontdekken dat er oorlog is in de wereld,” zegt Buvelot. Voor jongere generaties is dat niet vanzelfsprekend.”

Zelf aan de slag?

Werk je aan een project rond vrijheid, vrede of democratie? Of zoek je inspiratie voor een eigen initiatief?

Bekijk de mogelijkheden bij Vfonds. Of laat je inspireren door andere projecten.

En neem de woorden van Buvelot mee bij het schrijven van je plan: “Spreek je uit. En wees niet bang.”

Over het Mauritshuis

Het Mauritshuis in Den Haag herbergt een wereldberoemde collectie schilderijen uit de Gouden Eeuw, waaronder Vermeers Meisje met de parel. Het museum is er voor kunstkenners én nieuwe bezoekers.

Huis in de storm brengt een hoofdstuk van de eigen geschiedenis tot leven. Een verhaal dat verleden en heden verbindt.

Bezoek de tentoonstelling t/m 29 juni 2025.

Vfonds ondersteunt Huis in de storm vanuit het thema Onze Vrijheid